«Լավագույն մարդիկ» պետք է կանգնեին ընտանեկան բռնությունների դեմ օրենքի մեջքին

«Լավագույն մարդիկ» պետք է կանգնեին ընտանեկան բռնությունների դեմ օրենքի մեջքին

Իսկ ի՞նչ կանեն իշխանությունները

2016թ. ապրիլին, երբ Ադրբեջանի զինված ուժերը հարձակվեցին Արցախի վրա, ռուս գրող, հրապարակախոս Զախար Պրիլեպինն ուշագրավ կանխատեսում արեց իր անձնական բլոգում։ Նա ասաց, որ եթե Թուրքիան աջակցում է Ադրբեջանին, իսկ Ռուսաստանն էլ այդ պահին լարված հարաբերություններ ուներ Թուրքիայի հետ, ուրեմն երկրի «լավագույն մարդիկ» երկրապագելու են հօգուտ Ադրբեջանի։

«Ինչպիսի անսխալ ընտրություն են կատարում լավագույն մարդիկ դեպքից դեպք։ Եթե վաղը Ռուսաստանը պատերազմի երեքոտանի֊մարդակեր֊դեգեներատների ցեղերի հետ, որոնք կտրում և տեղում խժռում են պարտվածների սեռական օրգանները, ես գիտեմ թե ում կերկրպագեն նրանք։ Գրողը տանի, ախր դրանք անսխալական մեքենաներ են։ Ո՞վ է նրանց այդպես ծրագրավորել։ Թեկուզ փոքրիկ խափանում նրանց համակարգում հնարավո՞ր է», – գրել էր Պրիլեպինը։

Զախար Պրիլեպինի այս տողերը դեռ մի քանի օր առաջ էի հիշել։ Ճիշտ այն ժամանակ, երբ իմացա, որ ՀՀ արդարադատության նախարարությունը նորից ասպարեզ է բերել «Ընտանեկան բռնության կանխարգելման և ընտանեկան բռնության ենթարկված անձանց պաշտպանության մասին» օրենքի նախագիծը։ Արդեն այն ժամանակ ես հստակ գիտեի, թե Հայաստանում ով կաջակցի նման օրենք ունենալուն։ Այդ «անսխալական մեքենան»՝ ի դեմս վարդագույն և երկնագույն ներկած մազերով երիտասարդների, արդեն «կանգնել է» նախարար Դ. Հարությունյանի մեջքին։ Նախօրեին Մատենադարանում անցկացված հասարակական քննարկումն էլ, դրան հետևած մեկնաբանությունների տարափն էլ ասվածի ապացույցը դարձան։

Ցավոք, վատագույն սպասելիքներս իրականացան։ Եվ դա արդեն ինձ չի զարմացնում. վաղուց եմ նկատել` Հայաստանում կան շրջանակներ, որոնց կարծիքն ու մոտեցումները գրեթե միշտ հակառակ են իմ համոզմունքներին։ Քանի տարի շարունակ` դեպքից դեպք, նրանք կատարում են այնպիսի «անսխալ» ընտրություն, որը լիովին մերժելի է ինձ ու իմ նման այլ «հետամնացների» համար։ Ընտանեկան բռնության կանխարգելման մասին օրենքն էլ, այս առումով, բացառություն չեղավ։ Այնպես որ, ամեն ինչ ճիշտ է, երևի։

«Լավագույն մարդիկ» այնտեղ են, որտեղ պետք է լինեն։ Ու նրանք գոռում են այն մասին, թե Հայաստանում բոլոր տղամարդիկ ծեծում են իրենց կանանց, մայրերը` զավակներին, զավակները` տան կատուներին ու այդպես շարունակ։ Ստում են, իհարկե։ Կեղծ օրակարգ են թելադրում և դա ստացվում է նրանց մոտ։ Հաշվարկը պարզ է` հայ մարդը միշտ առանձնահատուկ զգացմունքայնությամբ է արձագանքում ընտանիքին, զավակին, իր արժեքներին սպառնացող կամ թեկուզ և չսպառնացող, բայց ոչ լիովին հասկանալի ցանկացած երևույթի։ Ուրեմն պետք է «մտնել» ընտանիք։ Որովհետև նպատակը ոչ թե բռնությունների բացառումն է, ոչ էլ առավել ևս օրենքը, այլ հասարակության մեջ լարվածության անհրաժեշտ դոզայի մշտական պահպանումը։ Ու եթե օրինագծի քննարկումները շարունակեն այսպիսի մթնոլորտում ընթանալ, ուրեմն կարելի կլինի սպասել, որ նախագիծը դեռ մի քանի անգամ ետ կկանչվի ու նորից դաշտ կբերվի, քանի որ այն արդեն ծառայում է իր նպատակին։

«Լավագույն մարդիկ» այդ ամենի մասին երևի ոչինչ էլ չգիտեն։ Իրենց գործն աղմկելն է, իմանալը չէ։ Բայց ՀՀ իշխանությունները լավ գիտեն։ Եվ գիտեն նաև, որ Արևմուտքի՝ այս դեպքում Եվրոպայի հետ մեր հարաբերություններում Ընտանեկան բռնությունների դեմ օրենքը միակ խոչնդոտը չէ։ Այլ հարցեր էլ կան, որտեղ պաշտոնական Երևանը պարզապես չի կարող զիջումների գնալ։ Չի բացառվում անգամ, որ կողմերի միջև չստորագրվի արդեն բանակցված և գրեթե համաձայնեցված Համապարփակ և ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագիրը: Նույն պատճառով՝ հարցեր կան, որտեղ հայկական կողմը պարզապես չի կարող զիջումներ անել։ Եվ նույնը կլինի այն ժամանակ, երբ եվրոպացիները սկսեն պահանջել համասեռամոլներին տարատեսակ իրավունքներ տալու մասին օրենքներ ընդունել։ Այսինքն՝ պարզ է, որ ինչ-որ մի պահից սկսած Հայաստանը պարզապես չի կարողանա բավարարել Բրյուսելի պահանջները։ Եվ ուրեմն ինչու՞ հետաձգել այդ պահը։ Ինչու՞ միանգամից չգծել այն սահմանները, որից այն կողմ համագործակցությունը ցանկացած այլ կողմի հետ կդառնա անիմաստ և անտեղին։

Ընտանեկան բռնությունները կանխարգելելու համար Հայաստանի Հանրապետությունն արդեն ունի անհրաժեշտ օրենսդրական բազա։ Որևէ մեկը դա չի հերքում և նոր օրենքներ ընդունելու անհրաժեշտություն պարզապես չկա։ Եթե մենք իսկապես ուզում ենք լուծել այդ խնդիրը, որը անկասկած կա և իմ կարծիքով բավական ակտուալ է մեր հասարակության համար, ապա պետք է այլ տեղից սկսել։ Կարծում եմ՝ հուշելու կարիք չկա։ Բոլորին է պարզ, որ խոսքը առաջին հերթին կրթության մասին է, հետո նաև այն արժեքների, որ պետք է սերմանել մարդկանց մեջ։ Մեր ժողովուրդն ամենևին էլ վայրի չէ, ինչպես դա ներկայացնում են «լավագույն մարդիկ»։ Ոչ էլ հետամնաց է։ Ճիշտ հակառակը՝ մեզանում վաղուց արդեն լուծված են այն խնդիրները, որոնք շատ «առաջադեմ» հասարակություններում նոր են ծագում։ Իսկ ընտանիքներին վերաբերող հարցերը՝ առավել ևս շատ ավելի բարձր և գիտակից մակարդակում են, քան եվրոպաներում, ռուսաստաններում կամ այլուր։ Այնպես որ, պետք չէ միմյանց խաբել և կեղծ փաստարկներով փորձել ավելի համոզիչ թվալ։ Ընտանեկան բռնությունը միակ հարցը չէ, որ ծագում է կրթության որակի բացակայությունից։ Հետևաբար, հետևանքների դեմ պայքարից պետք է անցնել պատճառները բացահայտելու և բուժելու մարտավարությանը։ Այն ժամ ամեն ինչ իր տեղը կընկնի։

Հրանտ ՄԵԼԻՔ-ՇԱՀՆԱԶԱՐՅԱՆ

Հետևեք մեզ նաև Telegram-ում